جهانی شدن

تعریف جهانی شدن

کمیته بین المللی در سال 1995، جهانی شدن را « درهم آمیزی اقتصاد، جامعه شناسی، سیاست، فرهنگ و رفتارها از طریق نفی مرزها و پیوستگی های ملی و اقدامات دولتی» تعریف کرد.

رونالد رابرتسون جهانی شدن را « در هم فشردن جهان و تبدیل آن به مکان واحد، و در عین حال تراکم آگاهی نسبت به جهان به عنوان یک کل» تعریف می کند. رابرتسون جهانی شدن را فرآیندی کم و بیش مستقل معرفی می کند که منطق، جهت و نیروی محرک خود را دارد.
دایره المعارف علوم اجتماعی، تعریفی عمدتا اقتصادی از جهانی شدن به دست می دهد؛ « ما به وسیله این اصطلاح به مرحله ای از فرآیند توسعه اشاره می کنیم که در آن تمامی جنبه های اقتصاد (مواد خام، کار، اطلاعات، حمل و نقل، امور مالی و بازار) با هم در سطح جهانی مرتبط یا ادغام می شوند.»
مالکوم واترز جهانی شدن را فرآیندی اجتماعی می داند که در آن قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده، از بین می رود.
دیوید هلد در کتاب خود با عنوان «دگرگونی جهانی» فرآیند جهانی شدن را به عنوان ظهور عصر دگرگونی های دوران ساز در زندگی و جهان بشری در نظر می گیرد. وی با رد دیدگاه جهان گرایان افراطی (که عصر دولت های ملی را پایان یافته می دانند) و شکاکان ( که جهانی شدن را افسانه ای بیش نمی دانند) تنها این نظر را تایید می کند که جهانی شدن نیروی محرکه تغییرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که جوامع مدرن و نظم جدید جهانی را شکل خواهد داد.

جهانی شدن به تمام سنتهایی اطلاق می شودکه روابط اجتماعی به وسیله آنها یکپارچه می گردد. این امر بیانگر دو تحول عمده در جهان است؛ مدرنیزاسیون (نوسازی) و وابستگی متقابل. جهانی شدن از یک سو تداعی گر تصویری از هم پیوندی ها و ارتباطات بین دورترین مناطق جهان و نیز معارضه با سنت های کهنه و نیز بشارت دهنده آینده ای است که در آن تمام ریشه های جغرافیایی، سیاسی و فرهنگی منازعات اجتماعی خشکیده می شود و از دیگر سو ارایه دهنده تصویری ترسناک از بازاری عنان گسیخته می باشد که ممکن است شالوده های سیاسی دولت- ملتها را بگسلاند و بحران اجتماعی و زیست محیطی خاص خود را به وجود آورد. در واقع موافقان جهانی شدن به وجه اول، و مخالفان آن به وجه اخیر مسئله توجه می کنند.

 

فعالیت های جهانی شدن

می توان به طور خلاصه فعالیت های جهانی شدن را چنین برشمرد؛

حوزه ارتباطات: در این حوزه جهانی شدن فعالیت هایی از جمله حمل و نقل هوایی، ارتباطات دوربرد، رسانه های گروهی الکترونیکی و انتشارات جهانی را انجام می دهد.

حوزه بازارها: جهانی شدن در این حوزه محصولات و فرآورده های جهانی و راه کارهای فروش جهانی را ارایه می دهد.
حوزه تولید: در این حوزه فعالیت جهانی شدن ایجاد زنجیره های تولید جهانی و تخصیص منابع جهانی است.
حوزه پول: فعالیت های جهانی شدن در این حوزه بیشتر در زمینه هایی همچون پول های رایج جهانی، کارت های بانکی متصل به شبکه های دستگاه های خودپرداز، پول نقد دیجیتالی در کیف های پول الکترونیکی و کارت های اعتباری جهانی است.
حوزه سرمایه گذاری: فعالیت جهانی شدن در این حوزه، ایجاد بازارهای جهانی ارز خارجی، بانکداری جهانی (سپرده ها و وام ها)، اوراق قرضه جهانی (اوراق قرضه یورو) و تجارت اوراق، سهام جهانی و داد و ستد سهام، بازارهای اشتقاقی جهانی و تجارت بیمه جهانی است.
در حوزه سازمان ها: در این حوزه جهانی شدن سعی دارد سازمان های حکومت جهانی، شرکت های جهانی، ائتلاف استراتژیک شرکت های جهانی و انجمن های مدنی جهانی را به وجود آورد.
در حوزه بوم شناسی اجتماعی: در این حوزه جهانی شدن می کوشد تا تغییراتی در زمینه هایی از جمله جو جهانی ( تغییرات اقلیمی، تخریب اوزن، غبار رادیو اکتیو، باران اسیدی)، زیست کره جهانی ( از دست دادن تنوع زیستی، انهدام جنگل ها)، هیدروسفر جهانی (بالا آمدن آب دریاها، آلودگی دریایی، کاهش آب شیرین) و جغرافیای کره جهانی (گسترش بیابان ها، از بین رفتن زمین های کشاورزی) انجام دهد.
در حوزه هشیاری: جهانی شدن می کوشد تا مفهوم دنیا به عنوان مکانی واحد شکل بگیرد و مفاهیم جدید همچون نمادهای جهانی، رویدادهای جهانی و همبستگی های جهانی تعریف شوند.